Saṁbhāṣā | संभाषा

Saṁbhāṣā literally means a ‘discourse’ or a ‘discussion.’ This pillar inquires into political, social and economic strands of the Indian thinking and brings to light some of the prominent debates, discourses and propositions emanating from the Indian thinkers or having direct resonance to Indian realities.

रामचरित्राच्या परिप्रेक्ष्यातून धर्म-अधर्म संकल्पना

धर्म म्हणजे काय आणि अधर्म कशाला म्हणतात याचे विवरण करताना वेगवेगळ्या प्रसंगातून ते स्पष्ट करता येईल. धर्मशास्त्रात वचनपालन, कर्तव्यपालन याला फार...

लोकमान्यांच्या पत्रकारितेचा वसा आणि आजची पत्रकारिता

‘लोकमान्यांची पत्रकारिता’ या शब्दातच पत्रकारितेच्या इतिहासातील एका मानदंडाचे दर्शन घडते. हे वर्ष लोकमान्यांचे स्मृतिशताब्दी वर्ष आहे.१९२० ला...

श्रीरामांचे सामाजिक कार्य – ४

अशाप्रकारे वनामध्ये वेगवेगळया  ठिकाणी वास्तव्य करीत, समाजाला शहाणे करीत राम आणि लक्ष्मण यांचे दिवस एकामागून एक जात होते. दंडकारण्यामध्ये राम सलग १०...

स्वधर्म, स्वराज्य आणि सावरकर

धर्मासाठी मरावे, मरुनी अवघ्यांसी मारावे । मारिता मारिता घ्यावे , राज्य आपुले। स्वातंत्र्यवीर सावरकरांनी १८५७ चे स्वातंत्र्यसमर हा अजरामर ग्रंथ...

राम मंदिर,धर्मनिरपेक्षता आणि भारतीय समाजाचा दृष्टिकोन

भारतावर अनेक परकीय आक्रमणे झाली आणि भारतावर राज्य करण्याच्या त्यांच्या मनीषेने भारताच्या संस्कृतीचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. अनेक मंदिरे पाडून...

श्रीरामांचे सामाजिक कार्य – ३

श्रीराम आणि लक्ष्मण वनात जाण्यासाठी कैकयी मातेने केलेला संकल्प हा आपल्या विषयाला पूरक असला तरी तो प्रसंगोचित होणार नाही. इतके मात्र सत्य की...

श्रीरामांचे सामाजिक कार्य – 2

त्राटिका वधानंतर समाजासाठी काहीतरी केल्याचा पहिला आनंद त्यावेळी रामांना झाला असावा. एका श्रेष्ठ मुनींची इच्छा पूर्ण केल्याचे पुण्यही त्यांच्या पदरात...

संस्कृतभाषा – गैरसमज, वास्तव आणि गरज

भाषा हे निव्वळ अभिव्यक्तीचे साधन नसून ते मनुष्याच्या सामाजिक ओळखीचे एक महत्त्वाचे माध्यम असते. जात, धर्म, देश यांच्या बरोबरीनेच भाषा या...

श्रीरामांचे सामाजिक कार्य – 1

रामांनी आपल्या ७६ वर्षांच्या आयुष्यात जे सामाजिक कार्य केले हे पाहण्याआधी त्यांना ते तसे करावेसे वाटण्यामागची पार्श्वभूमी आधी समजून घेणे फार आवश्यक...

समाजक्रांतिकारक सावरकर

सावरकरांच्या अध्यक्षेतेखालील पूर्वास्पृश्य परिषदेत पूर्वास्पृश्यांना वेदाध्ययन अधिकार व यज्ञोपवित (जानवे) वाटप, मालवण, १९२९ (छायाचित्र सौजन्य-...